මෙම ලිපිය 2010 මැයි 10 දින නිව් සයන්ටිස්ට් සගරාවේ පලවූ ලිපියක අනුවාදනයකි.
අවුරුදු 15 පෙර මා, ස්වභාවයේ පවතින ඉතා විශාල සහ ඉතා කුඩා වස්තූන් යන සියල්ල ඒකාබද්ධ කරන වාදයක් සොයමින් හඹායන්නෙක් වීමි. ඒ පිලිබද බලාපොරොත්තු තබාගැනීමට හොද හේතු තිබින. අග්‍රගණ්‍ය විද්‍යාඥයන් ඒ සදහා කැපවී ක්‍රියා කළහ. අපගේ යථාර්තය පිලිබද අවබෝධය අසම්පූර්න බව දුතු අයින්ස්ටයින් පවා තම ජීවිතයේ අවසන් අවුරුදු 20 ම කැප කලේ අප අවට පවතින ප්‍රධාන බල යුගල වන ගුරුත්වාකර්ෂනය හා විද්‍යුත්චුම්බක ශක්තිය එකම බලයක ඵලයන් දෙකක් ලෙස පැහදිලි කරන තනි ඒකලිත ක්ෂෙත්‍රයක් සොයාගැනීම වෙනුවෙනි. ඔහුට අනුව එවන් ගණිතමය ආකෘතියක් මිනිස් බුද්ධියේ අග්‍ර ඵලය හා ස්වභවධර්මයේ සංසිද්ධීන් කදිමට පැහැදිලි කරන්නක් විය.
අයින්ස්ටයින් ගේ මරණයෙන් 50 වසරකට පසුව පවා මෙම ඒකලිත ක්ෂේත්‍රයක් සොයාගැනීමේ ප්‍රයත්නය අතහැර නොමැත. ස්ටීවන් හෝකින් සහ තවත් විද්‍යඥයන්ට අනුව මෙම වාදය සොයා ගැනීම දෙවියන් වහන්සේගේ මනස අවබෝධ කරගන්නවා වැනිය. මෙම උපමාව අහඹුවක් නොවේ.
නූතන විචාරකයට අනුව අයින්ස්ටයින් ට සහ 20 වැනි සියවසේ අනෙකුත් අග්‍රග්ණ්‍ය විද්‍යඥයන්ට වැරදුනේ ඔවුන්ගේ ආකෘතීන් තුල පදාර්ථයේ සියලුම අංශු සහ ඒවායේ මූලික අන්තර්ක්‍රියා අඩංගු නොවූ නිසාවෙනි.එම සාධක අඩංගු වන්නේ නම් සාර්ථක වීමට වැඩි නැඹුරුවක් ඇති බව ඔවුන් පෙන්නා දෙති. එසේ වන්නේ නම් සියලු විද්‍යාවන්ගේ අවසන් වාදය පිලිබද සිහිනය ශක්තිමත් වන බව ඔවුහු පෙන්වා දෙති. නමුත් අපි ඉලක්කයට කොතෙක් ආසන්න වී ඇද්ද? මෙම වාදය අමූලික බොරුවක් විය නොහැකිද? සියල්ල පැහැදිලි කරන මෙවන් වාදයක් බැතිමතුන් විසින් වන්දනා කරන ආගමික විශ්වාසයකට සම නොවන්නේද?
අප දන්නා භෞතික විද්‍යාවට පෙර සිටම, පුරාණ ග්‍රීක දාර්ශනිකයන් ස්වභවයේ පවතින විවිධත්වය මූලික ප්‍රභවයකින් හෙවත් මූලික ද්‍රව්‍යකින් විකසනය විය නොහැකිදැයි කල්පනා කලහ. ඇරිස්ටොට්ල්ට අනුව පළමු ග්‍රීක දාර්ෂණිකයා වූ තෙලේස් සියල්ල ජලය පාදක කොට ගෙන නිර්මාණය වී ඇතැයි යෝජනා කලේය. ඔහුට අනුව ජලය ස්වභාවයේ ක්‍රියාශීලී හරය විය. පසුව පයිතගරස් සහ ඔහුගේ අනුගාමිකයන් ස්වභාවධර්මය ගණිතමය ප්‍රහේලිකාවක් යැයි විශ්වාස කල අතර එය අනුපාත හා පූර්ණ සංඛ්‍යා එක් කරන රටාවකට නිර්මානය වී ඇතැයිද, එය පැහැදිලි කිරීමට යතුර ජ්‍යාමිතිය යැයි ද විශ්වාස කරන ලදී.
ස්වභවධර්මයේ රහස් සොයා ගැනීමට මූලික දොරටුව ගණිතය යැයි යන අදහස පුනරුද යුගයේ අවසන් කාලයේ නැවතත් මතු විය. ගැලීලියෝ, නිව්ටන්, ඩෙස්කාටස් සහ කෙප්ලර් යන විද්‍යාඥයන් අවධාරනය කලේ ස්වභාවික සංසිද්ධීන් ගණිතමය වශයෙන් පැහැදිලි කිරීමට හැකි වනුයේ විද්‍යාත්මක ක්‍රමය භාවිතය තුලින් පමණක් බවයි. මෙවිට කල්පිත පරීක්ෂන හා නිරීක්ෂන තුලින් පරික්ෂා කර බලන අතර ඉන්පසු පිලිගැනීම හෝ ඉවතලෑම සිදුකරයි. මෙයාකාරයෙන් භෞතික විද්‍යාව "කොහොමද" යන්න මූලික කරගත් අතර "ඇයි" යන්න ආගමට හා දර්ෂණයට භාර කෙරින. නිව්ටන් ගෙන් අංශු අතර අන්තර් ආකර්ශන අති වන්නේ ඇයි දැයි ඇසූ විත ඔහු තමාට එයට පිලිතුරු දීමට නොපුලුවන් බවත් සංසිද්ධීන් පිලිබද ප්‍රමානාත්මක පැහැදිලි කිරීමක් ප්‍රමානවත් බවත් පැවැසීය.
කෙසේ වෙතත් එය සම්පූර්න කතාව නොවේ. නිව්ටන්ට අනුව දෙවියන් වහන්සේ ඉහලම ගණිතඥයා වූ අතර ස්වභාවධර්මයේ ගණිතමය මූලධර්ම නිර්මාණ සැලැස්මේ පිටපත විය. විද්‍යාව දියුණු වත්ම මෙම නිර්මාණ වාදය මැකී ගිය මුත් සියල්ල පැහැදිලි කරන රහස් යතුරක් ඇත යන සංකල්පය බැහැර නොවීය. අයින්ස්ටයින් ට අනුව පවතින සියල්ල පිටුපස සංවිධිත ක්‍රමවත් බවක් පවතින අතර එම මතවාදය ඔහු විශ්වාස කල දෙවියන් විය.
නූතනයේ ඒකිකෘත ක්ෂෙත්‍රය පිලිබද වාදයන් ආකාර දෙකක් ගනී. සාම්ප්‍රදායික විශිෂ්ට එකිකෘත ක්ෂෙත්‍ර වාදය, විද්යුත්චුම්භක ශක්තිය හා ප්‍රභල,දුභල න්‍යෂ්ටික ශක්තීන් එකම ශක්තියක් ලෙස පැහැදිලි කිරීමට යත්න දරයි. මෙය පලමුවෙන්ම 1974 දී හාවඩ් සරසවියේ හොවාඩ් ජෝජි විසින් හා බොස්ටන් සරසවියේ ෂෙල්ඩන් ග්ලැෂෝ විසින් ඉදිරිපත් කරන ලදී. දෙවනි ආකෘතිය ගුරුත්වාකර්ෂනයද මෙයට ඇතුලත් කිරීමට යත්න දරයි. එය සුපිරිතන්තු වාදය නම් වේ. එහිදී පදාර්ථය මූලිකවම කම්පනය වන තන්තු වලින් නිර්මිත බවත් ඒවා ඉහල මාන අවකාශයක පවතින බවත් කියැවේ.
අන් සියලු භෞතික වාදයන් මෙන්ම මෙම එකිකෘත ක්ෂෙත්‍ර වාදයද අනාවැකි පල කරයි. එකක් නම් සියලු පරමානුක න්‍යෂ්ටීන් හි පවතින ප්‍රෝටෝනය අස්ථායී බවයි. නමුත් මේ දක්වා ඉතා සියුම් උපකරන යොදා ගෙන කරන ලද පරීක්ෂන වලින් ක්ෂය වන ප්‍රොටොන සොයා ගැනීමට නුපුලුවන් වී ඇත. මෙහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස දැනට නිරීක්ෂණය කල නොහැකි තරම් ඉතා සුලු ලෙස ප්‍රොටොන ක්ෂය වන ලෙස දක්වෙන පරිදි ආකෘතීන් වෙනස් කරන ලදී. තවත් අනාවැකියක් වූ පුඤ්ජ ලෙස පවතින අන්තර්ක්‍රියාකාරී ක්ෂෙත්‍ර හෙවත් චුම්භක එක ධ්‍රැව මෙතෙක් සොයාගෙන නැත.
සුපිරිතන්තු පිලිබද තත්වය මීටත් වඩා අපැහැදිලිය. එහි ඇති ගණිතමය අලංකාරය කෙසේ වෙතත්,එම වාදය භෞතික තත්වයෙන් ඉතා ඈත් වී ඇති අතර මිනිය හැකි තන්තුමය ආචරනයක් යනු කුමක්දැයි නිර්නය කර ගැනීම අතිශය දුෂ්කර කටයුත්තකි.
අප දන්නා භෞතික විද්‍යාවට පෙර සිටම, පුරාණ ග්‍රීක දාර්ශනිකයන් ස්වභවයේ පවතින විවිධත්වය මූලික ප්‍රභවයකින් හෙවත් මූලික ද්‍රව්‍යකින් විකසනය විය නොහැකිදැයි කල්පනා කලහ. ඇරිස්ටොට්ල්ට අනුව පළමු ග්‍රීක දාර්ෂණිකයා වූ තෙලේස් සියල්ල ජලය පාදක කොට ගෙන නිර්මාණය වී ඇතැයි යෝජනා කලේය. ඔහුට අනුව ජලය ස්වභාවයේ ක්‍රියාශීලී හරය විය. පසුව පයිතගරස් සහ ඔහුගේ අනුගාමිකයන් ස්වභාවධර්මය ගණිතමය ප්‍රහේලිකාවක් යැයි විශ්වාස කල අතර එය අනුපාත හා පූර්ණ සංඛ්‍යා එක් කරන රටාවකට නිර්මානය වී ඇතැයිද, එය පැහැදිලි කිරීමට යතුර ජ්‍යාමිතිය යැයි ද විශ්වාස කරන ලදී.
ස්වභවධර්මයේ රහස් සොයා ගැනීමට මූලික දොරටුව ගණිතය යැයි යන අදහස පුනරුද යුගයේ අවසන් කාලයේ නැවතත් මතු විය. ගැලීලියෝ, නිව්ටන්, ඩෙස්කාටස් සහ කෙප්ලර් යන විද්‍යාඥයන් අවධාරනය කලේ ස්වභාවික සංසිද්ධීන් ගණිතමය වශයෙන් පැහැදිලි කිරීමට හැකි වනුයේ විද්‍යාත්මක ක්‍රමය භාවිතය තුලින් පමණක් බවයි. මෙවිට කල්පිත පරීක්ෂන හා නිරීක්ෂන තුලින් පරික්ෂා කර බලන අතර ඉන්පසු පිලිගැනීම හෝ ඉවතලෑම සිදුකරයි. මෙයාකාරයෙන් භෞතික විද්‍යාව "කොහොමද" යන්න මූලික කරගත් අතර "ඇයි" යන්න ආගමට හා දර්ෂණයට භාර කෙරින. නිව්ටන් ගෙන් අංශු අතර අන්තර් ආකර්ශන අති වන්නේ ඇයි දැයි ඇසූ විත ඔහු තමාට එයට පිලිතුරු දීමට නොපුලුවන් බවත් සංසිද්ධීන් පිලිබද ප්‍රමානාත්මක පැහැදිලි කිරීමක් ප්‍රමානවත් බවත් පැවැසීය.
කෙසේ වෙතත් එය සම්පූර්න කතාව නොවේ. නිව්ටන්ට අනුව දෙවියන් වහන්සේ ඉහලම ගණිතඥයා වූ අතර ස්වභාවධර්මයේ ගණිතමය මූලධර්ම නිර්මාණ සැලැස්මේ පිටපත විය. විද්‍යාව දියුණු වත්ම මෙම නිර්මාණ වාදය මැකී ගිය මුත් සියල්ල පැහැදිලි කරන රහස් යතුරක් ඇත යන සංකල්පය බැහැර නොවීය. අයින්ස්ටයින් ට අනුව පවතින සියල්ල පිටුපස සංවිධිත ක්‍රමවත් බවක් පවතින අතර එම මතවාදය ඔහු විශ්වාස කල දෙවියන් විය.
නූතනයේ ඒකිකෘත ක්ෂෙත්‍රය පිලිබද වාදයන් ආකාර දෙකක් ගනී. සාම්ප්‍රදායික විශිෂ්ට එකිකෘත ක්ෂෙත්‍ර වාදය, විද්යුත්චුම්භක ශක්තිය හා ප්‍රභල,දුභල න්‍යෂ්ටික ශක්තීන් එකම ශක්තියක් ලෙස පැහැදිලි කිරීමට යත්න දරයි. මෙය පලමුවෙන්ම 1974 දී හාවඩ් සරසවියේ හොවාඩ් ජෝජි විසින් හා බොස්ටන් සරසවියේ ෂෙල්ඩන් ග්ලැෂෝ විසින් ඉදිරිපත් කරන ලදී. දෙවනි ආකෘතිය ගුරුත්වාකර්ෂනයද මෙයට ඇතුලත් කිරීමට යත්න දරයි. එය සුපිරිතන්තු වාදය නම් වේ. එහිදී පදාර්ථය මූලිකවම කම්පනය වන තන්තු වලින් නිර්මිත බවත් ඒවා ඉහල මාන අවකාශයක පවතින බවත් කියැවේ.
අන් සියලු භෞතික වාදයන් මෙන්ම මෙම එකිකෘත ක්ෂෙත්‍ර වාදයද අනාවැකි පල කරයි. එකක් නම් සියලු පරමානුක න්‍යෂ්ටීන් හි පවතින ප්‍රෝටෝනය අස්ථායී බවයි. නමුත් මේ දක්වා ඉතා සියුම් උපකරන යොදා ගෙන කරන ලද පරීක්ෂන වලින් ක්ෂය වන ප්‍රොටොන සොයා ගැනීමට නුපුලුවන් වී ඇත. මෙහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස දැනට නිරීක්ෂණය කල නොහැකි තරම් ඉතා සුලු ලෙස ප්‍රොටොන ක්ෂය වන ලෙස දක්වෙන පරිදි ආකෘතීන් වෙනස් කරන ලදී. තවත් අනාවැකියක් වූ පුඤ්ජ ලෙස පවතින අන්තර්ක්‍රියාකාරී ක්ෂෙත්‍ර හෙවත් චුම්භක එක ධ්‍රැව මෙතෙක් සොයාගෙන නැත.
සුපිරිතන්තු පිලිබද තත්වය මීටත් වඩා අපැහැදිලිය. එහි ඇති ගණිතමය අලංකාරය කෙසේ වෙතත්,එම වාදය භෞතික තත්වයෙන් ඉතා ඈත් වී ඇති අතර මිනිය හැකි තන්තුමය ආචරනයක් යනු කුමක්දැයි නිර්නය කර ගැනීම අතිශය දුෂ්කර කටයුත්තකි.
මා සිතන ලෙස මෙම එකිකෘත ක්ෂෙත්‍ර වාදය යන හැගීම පවා වැරදි සහගත වන බවයි. අප දන්නා බල එකිකෘත කිරීම සාර්ථක වුවත් අප අත් කරගන්නේ අසම්පූර්න එකීය කිරීමකි. අපගේ උපකරන වලත සීමාවන් ඇත. අපගේ භෞතික දැනුම අප ගන්නා මිනුම් මත රදා පවතින නිසා අපට කිසිදා සියල්ල දැනගැනීමට ලැබෙන්නේ නැත. මූලික බල හතරක් පමනක් ඇතැයි ස්ථීරව කිව හැක්කේ කාටද? විද්‍යාව මවිත කිරීම් වලින් ගහනය. එමනිසා යථාර්තය ගැන අපගේ දැනුම අත්‍යාව්ශ්‍යයෙන්ම අසම්පූර්න බව පිලිගැනීම වඩාත් සුදුසුය. මෙවිට දෙවියන්ගේ මනස තෙරුම් ගැනීම බැහර කර විද්‍යාව මිනිස් ප්‍රයත්නයක් ලෙස අවබෝධ කර ගත හැකි වනු ඇත.
අංශු භෞතිකයේ පර්යේෂන අපට පෙන්වා දී ඇත්තේ,පරිපූර්නත්වය පිලිබද අපගේ බලාපොරොත්තු, බලාපොරොත්තු පමනක් බවයි. සමමිතිය සංකල්පය සෑම තැනම බිද වැටේ. ජෝන් කීට් කී පරිදි නොව ස්වභාවයේදී ලස්සන හැම විටම සත්‍ය නොවේ.
නමුත් මා යෝජනා කරන්නේ මූලික අසමමිතිය අපගේ විශ්වයේ අත්‍යවශ්‍ය කොටසක් බවත් එය අපගේ පැවැත්ම තීරණය කරන බවත්ය.පහත කරුනු බලන්න. විශ්වය අවුරුදු බිලියන 14 තිස්සේ ප්‍රසාරනය වීමට විශේෂ ගුණංග තිබිය යුතුය. මහා පිපුරුමෙන් පසු පදාර්ථ ප්‍රථිපදාර්ථ අබිභවා සිටිය යුතු වූ අතර එසේ නොවී නම් විශ්වයේ වැඩිපුර පවතිනු ඇත්තේ විකිරනය. ජීවය පවා අසමමිතියේ ප්‍රථිඵලයකි. ඇමයිනෝ අම්ලයක අසමමිතියේ සිට ප්‍රජනනයෙදී සිදුවන විකෘථි දක්වා මෙම අසමමිතිය අංශු, පරමානු, සෛල; ප්‍රාග් න්‍යෂ්ටික සෛල වල සිට සූ න්‍යෂ්ටික සෛල දක්වාත් දීර්ඝ ගමන මෙම අසමමිතිය මගින් බලගැන්වීය.පෘතුවියෙහි ඉතිහාසය පාරිසරික වෙනස්වීම වලින් පිරී ඇත. සමහරවිට අද අප අත් විදින සංකීර්න වූ ජීවය පවා ඉතා දුලභ ,අසමමිතියේ සහ අසම්පූර්නත්වයේ නිර්මානයක් විය හැක.
නමුත් අවසාන වාදය අතැර දැමුවාට විද්‍යාව නීරස වන්නේ නැත. ඒ අපගේ කුතුහලය අවුස්සන අභිරහස් මේ ස්වභාවධර්මයේ ඇති බැවිනි.
by Prof. Marcelo Gleiser
courtesy New Scientist
No comments:
Post a Comment